Шинэ оны босгон дээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж "Архи өнөөдөр манай нийгэмд тулгамдсан хамгийн эмзэг асуудлын нэг болоод байна. Балчир жаахан хүүхдүүд хүртэл өнөөдөр энэ хорыг хэрэглэдэг болжээ. Архи гоо сайхантай зохицохгүй. Архи Монголын бахархалтай зохицохгүй. Архи монголчуудын амжилттай зохицохгүй. Энэ хороос бүгдээрээ салъя. Бидэнд хамгийн ойрхон байгаа, бидний хамгийн үнэтэй зүйлийг устгаж, авч явж байна. Монголын ард түмний амжилтаас, Монголын нийгмийн сайн сайхан бүхнийг энэ архи хойш нь татаж байна. Энэ цаг мөчөөс эхлээд миний аяга, миний хундаганд архи байхыг би хүлээн зөвшөөрөхгүй. Мөн таны аяганд, хундаганд архи байхыг энэ цаг мөчөөс эхлэн та битгий зөвшөөрөөч ээ гэж хэлмээр байна" хэмээн иргэдээ уриалсан билээ.

Энэ санаачилгыг иргэд дэмжиж, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн "Архигүй Монгол" уриалгыг хэрэгжүүлэх ажлын хүрээнд эвсэн ажиллах үндэсний сүлжээ ч байгуулагдсан. Өнгөрөгч хоёрдугаар сарын 24-нд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Иргэний танхимд "Архигүй Монголын төлөө хамтдаа Үндэсний сүлжээ" байгуулах арга хэмжээг зохион байгуулж, энэ сүлжээнд 80 гаруй байгууллага гарын үсэг зурж, Үндэсний сүлжээнд нэгдэж ажиллахаа уриалсан. Энэхүү уриалгыг дэмжиж Гэрлэх ёслолын ордны дарга өнгөрөгч дөрөвдүгээр сарын 1-нээс шинээр гэр бүл болж буй хосуудад "Сүүтэй хурим" хийж байх тушаал гаргав.

Мөн "Аюулгүй амар тайван орчин" аяны хүрээнд архи, тамхигүй баасан гаригийг зохион байгуулах болсон. Энэ мэт "Архигүй Монголын төлөө" үндэсний сүлжээний хийж хэрэгжүүлж буй ажил арвин байна.

Ерөнхийлөгч архинаас татгалзахыг ард иргэддээ уриалснаас хойшхи тэмдэглэлт ой, баяр ёслолын үеэр монголчууд "архин далайд живэх"-ээ азнадаг болсон. Шинэ жил, цагаан cap, олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдөр, цэргийн баярыг монголчууд архигүй тэмдэглэж чадсан. Энэ удаад ч Үндэсний их баяр наадмыг архигүй тэмдэглэхээр зэхэж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Х.Сосормаа болон Ерөнхийлөгчийн тамгын газар, "Архигүй Монголын төлөө" үндэсний сүлжээнээс хэвлэлийн бага хурал зарлаж, Ардын хувьсгалын 90 жил, Тусгаар тогтнолын 100 жил, Тулгар төрийн 2220 жилийн ойгоо архигүй тэмдэглэх уриалга гаргалаа.

Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Х.Сосормаа "Архи хэмээх хор, бусармаг зуршлаас салъя. Баяр наадам гэхээр л хамгийн түрүүн архидалт санаанд ордог. Иймээс монголчууд архигүй баярлаж суръя, Улс даяараа түүхэн ой давхацсан эрхэм хүндэтгэлт жилээ архины аюулгүй тэмдэглэн наадацгаая" хэмээн ард иргэдийг уриалсан.

Түүнчлэн цаашид албан байгууллага хувь хүмүүс ямар нэгэн баяр ёслолоо архигүй тэмдэглэж хэвших нь зүйтэй бөгөөд энэ нь улс орны ирээдүйд чухал үүрэг гүйцэтгэнэ гэдгийг хэлж байв. Энэ удаад ч монголчууд Үндэсний их баяр наадмыг архигүй тэмдэглэж чадна. Дэнж чимсэн ганган асраас айраг ханхалж, зуны бороо үе үе шиврээд нар, хурыг жигдрүүлэн монгол түмэн минь сайхан наадаарай.

Ж.Тагтаа